نيكى به پدر و مادر، وظيفهاى اخلاقى است كه در واجب بودن شكر منعم ريشه دارد. انسان فطرتا شاكر و سپاسگزار كسى است كه به او نيكى كرده است.
سپاسگزارى از پدر و مادر، نشانه و گواه سلامت فطرت است و كسى كه به پدر و مادر خود نيكى مىكند، از فطرت خود پاسدارى كرده است. اهميت سپاسگزارى از پدر و مادر، چنان است كه خداوند پس از امر به شكرگزارى از خود، شكر پدر و مادر را آورده است:
و وصينا الانسان بوالديه حملته امه و هنا على و هن و فصاله فى عامين ان اشكر لى و لوالديك الى المصير؛ (246)
و انسان را درباره پدر و مادرش سفارش كرديم. مادرش به هنگام باردارى او را با ناتوانى روى ناتوانى حمل كرد و دوران شيرخوارگى او در دو سال پايان مىيابد آرى او را سفارش كرديم كه شكرگزار من و پدر و مادرت باش كه بازگشت همه به سوى من است.
و همان طور كه كسى نمىتواند شكر پروردگار به جاى آورد، شكرگزارى از پدر و مادر نيز بسيار دشوار و در حد محال است.
از پيامبراكرم(ص) روايت شده است:
لن يجزى ولد عن والده حتى يجده مملوكا فيشتريه و يعتقه؛ (247)
هرگز فرزندى پاداش پدرش را ادا نمىكند، مگر آن كه پدر مملوك باشد و فرزند او را بخرد و آزاد سازد.
و نيز از ايشان روايت شده است:
بر الوالدين افضل من الصلوة و الصوم و الحج و العمرة و الجهاد فى سبيل اللَّه؛ (248)
نيكى به پدر و مادر برتر از نماز و روزه و حج و عمره و جهاد در راه خداست.
نيكى به پدر و مادر چنان اهميتى دارد كه حتى پدر و مادرى كه از نظر عقيده دچار انحراف هستند و يا به فرزند خود ظلم كردهاند بايد مورد احترام واقع شوند و فرزند به آنان نيكى كند. (249)
مادر حق ويژهاى دارد و نيكى به او مقدم است. امام صادق(ع) فرمودند
(246) - لقمان، 14.
(247) - المحجة البيضاء، ج 3، ص 434.
(248) - همان.
(249) - همان، ص 442، 441.
(250) - همان، ص 439.
(251) - اسراء، 23.
(252) - اصول كافى، ج 2، ص 341، حديث 7.
(253) - مجمع البيان، ج 6، ص 631.
(254) - همان، ص 442.
(255) - همان.
(256) - اسراء، 24.
(257) - المحجة البيضاء، ج 3، ص 438.
(258) - همان، ص 441.
(259) - تحف العقول، رسالة الحقوق، ص 264.
(260) - المحجة البيضاء، ج 3، ص 435.
(261) - همان، ص 428.
(262) - نساء، 1.
(263) - المحجة البيضاء، ج 3، ص 431.
(264) - همان، ص 432.
(265) - نهجالبلاغه، الخطبه 110.
(266) - همان، قصار الحكم، 252.
(267) - المحجة البيضاء، ج 3، ص 432.
(268) - همان، ج 3، ص 433.
مبلغ قابل پرداخت 15,000 تومان